"Dân Mỹ rất lịch sự, ít khi nào làm ai nổi giận. Lúc nào họ cũng sẵn sàng nói câu sorry ngay cả khi không phải lỗi của mình. Tại họ nghĩ biết đâu người đối diện có súng".

Ryan đưa cho tôi xem khẩu calib, giá hơn 800 USD. "Mấy tay đi săn mê loại này. Nó có thể hạ được một con voi". Nói đoạn, Ryan trỏ vào hộp đạn, viên nào viên nấy to như ngón tay cái, mỗi viên giá 3 USD. "Còn cái này là loại shot gun, dân bên đây cũng khoái". Anh ta đặt thêm một thứ đồ chơi nóng nữa lên tay tôi, nặng trĩu. Gần hai giờ liền, tôi có mặt trong một cửa hiệu bán súng để biết ở nước Mỹ, người ta có thể mua súng dễ như ra đầu đường mua ổ bánh mì.

"Văn hóa" súng đạn ở Mỹ

Câu chuyện thứ nhất: Tuần trước Miles Cary - phóng viên của News Sentinel rủ tôi đi dự phiên tòa xử một phụ nữ phạm tội giết người với tình tiết khá bi thương.

Nguyên là sau khi hay tin gã láng giềng đã hai lần lén lút cưỡng hiếp đứa con gái 10 tuổi, bà tìm tới hỏi cho ra nhẽ thì gã trả lời đầy vẻ thách thức: "Tôi hiếp con bà thì bà làm gì được tôi ?". Nổi cơn tam bành, bà mẹ về nhà vác súng đến bắn liền 8 phát đạn. Một cuộc tranh cãi kịch liệt kéo dài 2 ngày tại phiên tòa giữa luật sư bào chữa và công tố viên. Kết quả, bà bị kết tội giết người ở cấp độ "second degree" - theo luật pháp Mỹ, tức giết người không chủ định và đứng trước án phạt 6 năm tù ngồi.

Câu chuyện thứ hai: Cũng ở Knoxville, Tennessee, một thanh niên 23 tuổi, sau 3 tuần lễ bị bồ bỏ đã thủ theo một khẩu súng, tìm đến cái trailer (một dạng nhà di động) của cô bồ nói chuyện phải quấy với anh bồ mới. Câu chuyện nhanh chóng chuyển thành màn cãi vã và kết cục là "đoàng" một phát, anh bồ mới đổ gục. Cô gái hoảng hồn tông cửa chạy ra ngoài nhấn 911. Cảnh sát cùng lực lượng đặc nhiệm đổ tới, kêu gọi kẻ sát nhân đầu hàng. Sau nửa giờ "đàm phán" không thành, bỗng nghe một tiếng "đoàng" khô khan từ trong trailer. Nghĩ là gã trai đã tự sát, song cảnh sát vẫn cẩn thận, thả robot mang camera vào bên trong. Xác chết của hai gã đàn ông hiện rõ trong màn hình. Tuy nhiên, để chắc ăn, cảnh sát ném thêm 2 trái lựu đạn cay trước khi đột nhập vào trailer. Kết quả: con chó là sinh vật duy nhất còn sống sót.

Cả hai trường hợp trên, kẻ sát nhân đều có súng và được cấp phép sử dụng hợp pháp. Tôi đang ngồi làm việc thì nghe bàn bên cạnh, hai đồng nghiệp ở News Sentinel tranh luận có vẻ sôi nổi về trường hợp thứ hai, rồi quay sang hỏi tôi: "Lê, ở Việt Nam người dân có được sở hữu vũ khí không ?". "Không" - tôi trả lời, và đùa: "Súng đạn bên đây bừa bãi quá, cứ kiểu này ai mà dám nhào vô mấy cô gái đã có bồ. Ăn đạn như chơi. Tôi mà ở đây chắc cũng không dám đi cua bồ bừa bãi". Một đồng nghiệp khác "đế" thêm: "Đó là lý do tại sao cậu thấy dân Mỹ rất lịch sự, ít khi nào làm ai nổi giận. Lúc nào họ cũng sẵn sàng nói câu sorry ngay cả khi không phải lỗi của mình. Tại họ nghĩ biết đâu người đối diện có súng". Thấy tôi có vẻ không ưng ý lắm chuyện súng đạn tràn lan bên đây, chàng đồng nghiệp Patrick trấn an: "Thường thì người có súng bên đây rất có ý thức. Nhưng cũng trừ vài trường hợp khùng điên quá mức ! Tuy nhiên, đại đa số là rất an toàn". Và như để tôi hiểu rõ hơn "văn hóa súng đạn" ở Mỹ, Patrick rủ tôi đi đến một tiệm bán súng ở Knoxville: "Thằng em họ tôi cùng 2 người bạn của nó hùn nhau mở tiệm. Nhiều người trong báo này ghé đó mua súng lắm rồi. Tụi nó có tổng cộng khoảng 600 cây súng các loại". "600 cây ! Thế thì đủ trang bị cho cả một tiểu đoàn" - tôi lẩm bẩm. "Vâng ! Đúng là đủ cho một tiểu đoàn" - Patrick cười.

Đồ chơi đủ kiểu

Chiếc xe chạy đến đường Kingston Pike và đỗ xịch trước tiệm súng có tên gọi là Gun & More. Trang trí ngoài cửa tiệm là một vòng tròn có chữ thập in trên một tấm bia, đạn bắn thủng lỗ chỗ. Đẩy cửa bước vào, đúng là đủ cho một tiểu đoàn thật. Súng ống đủ kiểu treo kín 4 bức tường, trên hai bục gỗ chạy dài giữa tiệm là hai hàng súng trường, lưỡi lê sáng choang. Patrick dẫn tôi vào phía sau, phòng của Ryan Patrick - cậu em họ chủ tiệm của anh ta.

"Hey, tôi có đồ chơi mới đây" - Ryan hồ hởi xách một cây tiểu liên báng gấp, đầu gắn ống hãm thanh, giới thiệu với tôi sau một hồi chào hỏi. “Cây này của Đức", vừa nói anh ta vừa lắp băng đạn hình số 8 nằm ngang, trông khá lạ, đoạn nói tiếp: "Băng này 100 viên cơ đấy !". Ryan nói và đưa cho tôi cầm thử, cũng không đến nỗi nặng lắm. "Thế nó có thể bắn được bao nhiêu viên trong một phút ?" - tôi hỏi làm ra vẻ am hiểu. "Nhanh nhất là 900 viên". "Nghĩa là 1 băng đạn nếu siết cho đã thì chỉ 6-7 giây là đi đứt. Thế cây này bao nhiêu tiền ?". "Ồ, nó mắc lắm! 14.000 đô la". Nói đoạn, Ryan dẫn tôi ra cửa hàng bên ngoài. Lúc này tôi mới nhìn kỹ hai hàng súng trường dựng trước mặt.

"Ở đây tôi có đủ loại súng, từ của Nga năm 1925 đến của Đức từ Đệ nhị thế chiến, súng bắn "cắc bùm" từng viên một ấy mà" - Ryan chỉ vào hai dãy súng trường và giới thiệu. Đúng là mấy cây súng có cái cò kéo ra rồi nạp đạn vào ổ mà tôi hay nhìn thấy trong những bộ phim lịch sử về Đệ nhị thế chiến được bày cả đống tại đây, giá cả cực kỳ "bèo": 75 USD một cây, bao gồm cả lưỡi lê.

"Nhưng bây giờ chẳng mấy ai mua loại súng này cả, người ta thích mấy khẩu này hơn" - Ryan nói và giới thiệu khẩu calib, giá hơn 800 USD. "Mấy tay đi săn mê loại này. Nó có thể hạ được một con voi". Nói đoạn Ryan cho tôi xem hộp đạn, viên nào viên nấy to như ngón tay cái, mỗi viên giá 3 USD. "Còn cái này là loại shot gun, dân bên đây cũng khoái". Trên tay tôi là cây shot gun nặng trĩu. Loại súng 2 nòng, bắn 2 viên là phải gập nòng xuống, nạp đạn mới, rồi lên đạn nghe cái "rốp" rất oách như kiểu Arnold Schwarzenegger thường dùng. Loại này bắn đạn cũng lớn, nhưng lắc viên đạn thì bên trong có thể nghe tiếng những viên bi nhỏ va vào nhau nghe lách cách. "Còn đây là đồ chơi dành cho dân cao bồi" - Ryan nói và cầm cây ru-lô nòng dài, xỏ ngón trỏ vào cò súng, quay tít mấy vòng hệt như tài tử Clint Eastwood.

"Nhưng tôi khoái loại súng bắn tỉa, loại chuyên dành cho các vụ ám sát ấy ! Anh có loại đó không ?". "Có chứ !" Ryan đáp và kêu anh bạn đứng trong quầy với tay lên tường, xách xuống một cây có ống ngắm. "Cẩn thận nhé, nặng lắm đấy !", Ryan đưa cho tôi và chỉ: "Anh nhìn vào ống ngắm xem, mục tiêu trông sẽ lớn hơn và rất dễ bắn. Loại súng này có thể bắn chính xác từ độ xa 1.000 mét". Tôi nhìn vào ống ngắm, ngắm thử quyển sách cách xa khoảng 20 mét. Quyển sách hiện to rõ mồn một trong ống ngắm, chính giữa dấu thập. Tôi nhìn bảng giá: 1.780 USD, và ngẫm: "Ái chà ! Để ám sát một tổng thống thì cũng chỉ cần chưa đến hai ngàn đô là có trong tay món đồ chơi thứ thiệt".

"Mấy quý bà, quý cô có hay ghé thăm tiệm của anh không ?" - tôi lại hỏi. "Có chứ, cũng thường lắm. Có khi hai vợ chồng chở nhau đi mua súng cùng một lúc. Ông chọn súng cho ông, còn bà thì chọn đồ chơi cho bà". Đồ chơi của mấy bà, Ryan chỉ, là những cây súng màu bạc, xinh xắn, như súng bắn ghen, nhìn rất đẹp. Giá mỗi cây là 450 USD. Có bà cũng thích chơi ru-lô nòng ngắn, giống kiểu cô nàng Angelina Jolie xài trong phim Mr and Mrs Smith, được chế tạo bằng hợp kim khá nhẹ. "Vợ chồng ăn ở với nhau, người nào cũng có đồ chơi chắc họ rất hạnh phúc vì chẳng bao giờ dám cãi nhau" - Ryan cười khi nghe tôi đùa, và cho biết: "Trung bình mỗi năm tiệm tôi bán được khoảng 3.000 khẩu súng các loại".

"Luật" xài súng ở Mỹ

Ryan cho biết, thanh niên Mỹ 18 tuổi là có quyền được mua súng trường, 21 tuổi là được mua súng ngắn với điều kiện không có "criminal record" - tạm hiểu là "tiền án, tiền sự". Bên cạnh tôi, hai ông khách sau một hồi ngắm nghía, chọn lựa, đang chờ hoàn tất thủ tục mua một khẩu súng lục. "Cũng nhanh thôi, mỗi khi khách hàng có nhu cầu mua súng, tôi gửi các thông tin cá nhân đến Sở cảnh sát Knoxville nhờ họ thẩm tra xem lý lịch khách hàng như thế nào. Chỉ khoảng 10 phút là họ trả lời có đồng ý hay không". Vừa nói xong, chiếc máy fax trên bàn chạy ra một tờ giấy nhỏ. Ryan đưa cho tôi xem và nói: "Trường hợp này là cảnh sát chấp thuận và tôi có thể bán được". Tôi liếc nhìn và thấy chữ "Approve" - chấp thuận, in trên tờ giấy, phía trên là thông tin của người mua, bên dưới ghi là từ Sở cảnh sát Knoxville. Mua súng xong rồi, anh không được đem bắn bừa bãi mà phải đến trung tâm tập bắn hẳn hoi, mua vé 10 USD là tập bắn thoải mái.

"Có bao giờ tiệm của anh bị... cướp chưa ?", tôi hỏi. "Không, không bao giờ. Ai mà dám vào đây ăn cướp! Bọn tôi ai cũng có súng cả", Ryan cười và vén vạt áo thun cho tôi thấy anh ta cũng thủ sẵn "hàng nóng" bên lưng quần. "Khi mua súng, anh chỉ được để ở nhà phòng thân. Để được phép đeo súng như tôi thì anh phải có một license khác, tức phải học một lớp 8 giờ về những quy định mang súng theo trong người". Quy định đó bao gồm: không được mang súng đến những cơ sở của chính phủ như tòa án, trường học, nhà hàng có bán thức uống có cồn..., nhưng vẫn có thể mang súng đến... nhà băng.

(Theo Ngọc Thịnh - từ Tennessee, Mỹ)

Lớn nhất miền Tây nước Mỹ, lớn thứ 3 trong cả nước và là kinh đô ánh sáng, thắng cảnh đẹp, thời tiết mát mẻ, Los Angeles không hổ danh là điểm du lịch nổi tiếng thế giới. Theo âm dịch từ tiếng Tây Ban Nha, Los Angeles có nghĩa là "thành phố thiên sứ".

Trước kia, đây là nơi chăn nuôi của người Indian. Năm 1781, thực dân Tây Ban Nha đã cho xây dựng một thị trấn ở đây. Đến năm 1822, Los Angeles được người Mexico trông nom, cai quản, và năm 1846 được trả về cho nước Mỹ. Thành phố chỉ được chính thức xây dựng vào năm 1850.

Vào giữa thế kỷ 19, nhờ vào việc phát triển mỏ vàng ở California, đường sắt Thái Bình Dương xuyên đại lục đã được khởi công xây dựng, tạo điều kiện cho thành phố phát triển. Trong thế chiến 2, nước Mỹ giàu lên nhờ buôn bán vũ khí, ngành công nghiệp vũ khí đạn dược phát triển mạnh. Đầu thế kỷ 20, với việc xây dựng đường ống dẫn nước dài, Los Angeles đã giải quyết được việc cung cấp nước - một vấn đề nghiêm trọng, nhờ vậy nó nhanh chóng trở thành thành phố lớn nhất dọc bờ biển phía Tây nước Mỹ.

Los Angeles lớn nhưng không tập trung. Diện tích toàn khu vực thành phố là 1.024 km2, bao gồm hơn 80 thành phố và thị trấn xung quanh với tổng diện tích hơn 10.000 km2, dân số hơn 7 triệu người. Sự không tập trung này khiến cho du khách thường có cảm giác "đến rồi mà tưởng như chưa đến". Dân thành phố đi làm, đi học hay ra ngoài đều sử dụng xe hơi. Bình quân cứ 1,5 người có một xe hơi, và trên 80% dân có xe riêng. Người ta có thể chạy xe hơi tới các giáo đường làm lễ, nhà hàng, hiệu sách, siêu thị... Đường cao tốc và đường dẫn vào các bãi đậu xe chiếm khoảng 30% tổng diện tích toàn thành phố. Mật độ dày đặc này khiến Los Angeles còn mang thêm biệt danh "thành phố của xe hơi".

Ngoại thành Los Angeles có khu vui chơi giải trí nổi tiếng toàn thế giới, Walt Disney. Khu giải trí này do nhà làm phim hoạt hình Mỹ Walt Disney khởi công xây dựng, và người ta lấy luôn tên ông để đặt cho nó. Công viên Walt Disney rộng 30 ha, được mở rộng vào năm 1955. Trong công viên, người ta đã xây và tái tạo nhiều phong cảnh hữu tình, những nhánh sông chảy giữa hai bờ lau sậy, bè gỗ thuyền hoa thế kỷ 18, rừng nguyên sinh nhiệt đới cây cối um tùm cho đến lầu các, phố cổ, sông núi... Bước vào cửa khu giải trí, du khách được một đàn chuột Mickey chạy đến đón chào và bắt tay. Trong khu giải trí Disney còn có hơn 50 khu vui chơi điện khí hóa như thế giới ảo, thế giới mạo hiểm, thế giới tương lai. Từ khi hoạt động đến nay, trung bình mỗi năm khu giải trí Walt Disney đã đón khoảng 20 triệu khách đến tham quan. Không ít nhà lãnh đạo cao cấp, các nhân vật quan trọng và nhân sĩ nổi tiếng thế giới cũng đến nơi đây giải trí.

Ngoại ô Tây Bắc Los Angeles là thành phố điện ảnh Hollywood, nơi xưa kia là xóm làng của những người chăn dê. Năm 1887, một ngôi biệt thự được xây dựng và được đặt tên là Hollywood. Thời tiết nơi đây dễ chịu, số ngày nắng trong năm nhiều hơn (khoảng 300 ngày), lại có đủ cảnh quan địa lý khe núi, đồng bằng, bãi biển, sa mạc... nên rất thích hợp cho việc quay phim. Vì thế, một số công ty điện ảnh miền Đông nước Mỹ ồ ạt đến xây dựng phim trường. Năm 1982, sau khi bộ phim đầu tiên Cảnh đêm ở New York được quay xong, Hollywood nhanh chóng trở thành trung tâm điện ảnh toàn nước Mỹ. Thành phố điện ảnh Hollywood có trên 180 trường quay, với hầu hết bối cảnh của toàn thế giới. Những phim được sản xuất tại đây chiếm tới 2/3 số lượng phim toàn nước Mỹ, vì thế, người ta gọi Hollywood là "kinh đô điện ảnh thế giới".

Los Angeles còn có nhiều điểm du lịch hút khách khác. Công viên hóa thạch là một khu cây cảnh được thiết kế rất khéo léo. Nó được xây dựng trên đồi của hồ Guliging, với các hóa thạch như hổ răng kiếm, khỉ lười tổng thống... còn tồn tại đến ngày nay. Tháp hòa bình được xây dựng nhân kỷ niệm thành phố tròn 200 năm và được coi là thủ phủ của California. Tháp cao 610 m, gần gấp đôi so với tháp Eiffel ở thủ đô Paris nước Pháp. Trên đỉnh tháp có đài quan sát, đài truyền hình, cục tín hiệu vô tuyến quốc tế. Mỗi năm tháp có thể đón 10 triệu khách du lịch. Ở Los Angeles còn có sân vận động Meiguibo, với 70 hàng ghế ngồi liên tục nhau được xây dựng vào vách núi trong như cái hầm khổng lồ, chứa tới 100.000 khán giả. Đây cũng là một trong những kỳ quan kiến trúc thể thao của thế giới, nơi hằng năm tổ chức những trận chung kết bóng đá giữa các đại học, tranh giải Meiguibo của Mỹ.

(Theo Những Nền Văn Minh Thế Giới)