Lạ lùng ở Washington D.C

Trong lúc ngồi chờ chuyến bay chuyển tiếp từ Los Angeles đi Washington D.C, tranh thủ đọc mấy trang báo điện tử Việt Nam, mới hay đất đang “bốc hỏa” ở các tỉnh lân cận Hà Nội, nơi nông dân “mở mắt dậy thấy thành người thủ đô”. Đúng là thủ đô mở tới đâu người cũng vươn tới đấy. Nhưng ở Washington D.C thì khác.

Thủ đô của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ đón chúng tôi trong cái vắng vẻ, lạnh lẽo đến tê người của một ngày cuối tuần. Có lẽ đây là thủ đô độc nhất trên thế giới mà dân số không ngừng tụt xuống vì nhiều người bỏ đi không hẹn ngày trở lại!

Tháp bút chì bên bờ sông Potomac

Khách từ Việt Nam qua Washington D.C chủ yếu là vì công việc nên thưa thớt ít người. Bởi vậy, lựa chọn hãng hàng không kiểu gì cũng không thoát khỏi hai chặng transit, một ở ngoài nước Mỹ và một ở trong nước Mỹ. Phải nói máy bay nội địa Mỹ thì rất “chát”: hàng không Mỹ tiết kiệm tối đa kể từ sau sự kiện 11-9, dù chuyến bay có kéo dài năm giờ liền (từ Los Angeles đến Washington D.C thì hành khách cũng chỉ được dịch vụ nước uống và một nhúm bánh bột nở!).

Nếu chuyến bay tới thủ đô vào buổi tối, sau 20 giờ thì khó mà kiếm được gì ăn ở ngoài khách sạn, do nhiều nhà hàng ở đây không phục vụ buổi tối. Người Mỹ không ăn lai rai kiểu thâu đêm như ở nhà mình. Mở cửa muộn, các quán bar chỉ có bia, rượu và đồ ăn Mỹ. Dằn lòng tốt nhất là... mì gói mang theo từ nhà!

Thành phố “lùn”

Washington D.C được quy hoạch và xây dựng thành thủ đô nước Mỹ từ thế kỷ thứ XVIII, bên bờ sông Potomac, là thành phố duy nhất không trực thuộc bang nào. Mỹ còn có bang tên là Washington, nơi có thành phố không ngủ Seattle, nằm tít ở phía Bắc bờ Tây. Còn Washington D.C nằm ở bờ Đông. Tên Washington được đặt để tưởng nhớ vị tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, còn D.C là viết tắt của cụm từ “District of Columbia” (quận mang tên nhà thám hiểm Christopher Columbus, người đã tìm ra châu Mỹ).

Một góc khác của Washington D.C

Người da đen thân thiện với du khách. Làn sóng người da đen tràn tới đây từ thập niên 1950-1960 khiến Washington D.C có biệt danh là “Chocolate city”

Khác hẳn với các thành phố lớn nổi tiếng khác của Mỹ như New York, Los Angeles hay San Francisco..., không thể nào tìm thấy nhà cao tầng ở Washington D.C. “Tất cả nhà xây ở đây đều phải thấp hơn tháp bút chì” tức đài tưởng niệm Washington, cao khoảng 500 feet (chừng 180 mét), trông đúng như cái bút chì mới gọt vậy. Bởi thế, Washington D.C “lùn”, khác hẳn với một New York có khu trung tâm tài chính gần như quanh năm không thấy bóng mặt trời vì nhà chọc trời san sát đã chặn hết ánh sáng.

Thành phố vắng

Với diện tích chỉ gần 180km², vào thập niên 1950, dân số đông nhất của Washington D.C là 802.178 người. Đến thập niên 1990, con số này giảm còn 606.900 người. Tới năm 2000 lại xuống nữa, còn 572.059 người. Dân số thủ đô Mỹ giảm không phải bởi tỷ lệ sinh giảm (xu hướng hiện nay của giới trẻ Mỹ là lập gia đình sớm hơn và có con sớm), mà bởi người dân Mỹ có xu hướng... rời khỏi thủ đô!

Theo thống kê của Lonely Planet thì có tới hai phần ba người Mỹ làm việc tại Washington D.C nhưng lại mua nhà và sống ở các vùng phụ cận Virginia và Maryland, tương tự như làm việc ở TP.HCM nhưng sống ở Biên Hòa, Đồng Nai hay làm việc Hà Nội nhưng hết giờ làm việc lại về Bắc Ninh, Hà Tây... Christopher Schwab, một nhân viên chính phủ, người phụ trách chương trình “Khách du lịch quốc tế” mà chúng tôi tham gia lần này cũng làm việc tại thủ đô, nhưng ở Maryland, phía Bắc Washington D.C.

Bởi vậy, Washington D.C đặc biệt vắng vẻ vào buổi tối và những ngày cuối tuần. Trên con đường tới Anacostia - một chi nhánh của hệ thống bảo tàng nghệ thuật nổi tiếng Smithsonian, nằm ở vùng Tây Nam thủ đô, Christopher chỉ cho chúng tôi những dãy biệt thự cũ mới lẫn lộn và hầu như tất cả đều không thấy một bóng người. Trông chúng chẳng khác gì những biệt thự hoang vắng một thời ở Đà Lạt. Giá nhà ở đây rẻ, trung bình chỉ cần bỏ khoảng 150 đến 250 ngàn USD là mua được một căn có từ ba tới bốn phòng ngủ. Số tiền này hiện chưa đủ mua một căn hộ 70-80m² ở Khu đô thị Phú Mỹ Hưng!

Vùng Tây Nam vắng bóng người

Làn sóng người rời bỏ Washington D.C xuất hiện từ cuối những năm 1960. Khi Martin Luther King - người anh hùng đấu tranh không mệt mỏi cho hòa bình, tự do và quyền bình đẳng của các dân tộc bị sát hại vào năm 1968 tại Memphis, làn sóng bạo động nổi lên khắp nơi, trong đó có Washington D.C, khiến nhiều người dân phải bỏ nhà ra đi. Đến đầu những năm 1990, sự yên bình của thủ đô Washington, D.C lần nữa lại bị xáo trộn bởi làn sóng tội phạm gia tăng, nhất là vùng Tây Nam.

Khó ai trong chúng tôi tin được sự thật rằng Washington D.C với bờ sông Potomac phủ trắng hồng hoa anh đào tháng 4 này lại từng được mệnh danh là “thủ đô tội phạm” - số tội phạm cao vào hạng nhất nước Mỹ, sánh ngang với New Orleans. Lần trước, khi tới đây, chúng tôi đã nghe chuyện một phóng viên của Thông tấn xã Việt Nam thường trú tại đây bị cướp rút dao ở cây xăng để lột 80 USD tiền mặt giữa ban ngày. Phải mở ngoặc nói thêm là hầu hết các cây xăng ở Mỹ người mua đều tự phục vụ (trả tiền và tự bơm xăng) nên bơm xăng ở nơi vắng người không an toàn cho lắm, nhất là đối với người châu Á vì họ thường có thói quen mang tiền mặt theo người.

Thành phố đắt đỏ

Nói vậy, song tất nhiên chính phủ liên bang và cảnh sát Mỹ đã cố gắng giảm bớt tiếng xấu cho thủ đô. Năm 1991, có khoảng gần 500 vụ cướp của giết người xảy ra tại đây, nhưng đến năm 2006 thì chỉ còn 169 vụ. Nhưng người Mỹ vẫn có xu hướng không muốn tập trung về thủ đô. Vì sao? Nhà cửa ở đây chật chội hơn, giá nhà và dịch vụ cao hơn so với những khu an toàn như vùng Đông Bắc, lại thiếu chỗ đậu xe hơi và giá cả tiêu dùng cũng đắt đỏ hơn vì chịu mức thuế cao hơn, nên nhiều người làm việc tại đây chọn mua nhà ở vùng phụ cận Virginia và Maryland.

Washington D.C chủ yếu dành cho các cơ quan công quyền và khách du lịch. Ngoài các địa danh nổi tiếng như Nhà Trắng, Tòa nhà Quốc hội, nơi này còn hấp dẫn khách du lịch bởi hệ thống bảo tàng lớn và vào cửa tự do duy nhất trên nước Mỹ. Anh bạn người Việt của chúng tôi ở ngay trung tâm Washington D.C (nhà do cơ quan bên Việt Nam thuê), nhưng hàng tuần vẫn chạy xe sang bên Virginia để đi chợ. Ở Virginia có khá đông người Việt sinh sống bởi giá nhà rẻ, không gian sống rộng rãi, yên tĩnh và mỗi căn nhà ở đây như một biệt thự ở trong rừng vậy.

Các bang ở Mỹ áp dụng những mức thuế khác nhau, do chính quyền bang quyết định. Thông thường, thuế ở những thành phố lớn bao giờ cũng cao, giá cả sinh hoạt vì thế cũng đắt đỏ. Do giao thông giữa Virginia, Maryland với Washington D.C tuyệt vời nên với Christopher và nhiều người Mỹ khác thì ở Maryland mà làm việc tại Washington D.C chẳng thành vấn đề.

Dạo trên phố vắng giữa chốn thủ đô nước Mỹ trong mùa hoa anh đào mà bâng khuâng không biết vui hay buồn...

Hoa anh đào nở bên dòng Potomac

Một góc phố trung tâm Washington D.C

Nhà rao bán ở Washington D.C

(Theo THỦY PHẠM - Doanh nhân Sài Gòn Cuối tuần)